Betekenis van het natuurlijk milieu voor de samenleving

In het studierapport 'Naar een Globaal Ecologisch Model voor de ruimtelijke ontwikkeling van Nederland' (1978), door E. Van der Maarel en P.L. Dauvellier (samenstellers), worden de relaties tussen samenleving en natuurlijk milieu beschreven. Centraal staan daarbij de functies van het natuurlijk milieu voor de samenleving, ook wel Milieufuncties genoemd. In die functies ontmoeten de milieueisen van uit de samenleving de kwaliteiten van het natuurlijk milieu (zie schema). Als die ontmoeting klikt is sprake van functievervulling. Vaak gaat dat niet vanzelf en moeten allerlei maatschappelijke activiteiten worden verricht om tot bevrediging van behoeften te komen. Die activiteiten hebben (onbedoelde) effecten die weer van invloed zijn op de eigenschappen van het natuurlijk milieu en dus ook op de kwaliteiten. En daarmee is deze tweehelftige cirkel rond.

Het GEM is eigenlijk nooit een operationeel rekenmodel geweest. Dat was begin jaren zeventig, toen de 'systeembenadering' in opkomst was, aanvankelijk wel de bedoeling. Het bleek een brug te ver. Het GEM heeft dus vooral gefunctioneerd als 'denkmodel'. En als zodanig wordt het nog steeds gebruikt. De indeling in vier hoofdgroepen: productiefuncties, draagfuncties, informatiefuncties en regulatiefuncties blijkt de interactie tussen samenleving en milieu volledig te dekken (Vier GEM-functies) en wordt ook internationaal als een standaard gebruikt om milieufuncties te ordenen.

De GEM-functies zijn ook een goed denkkader gebleken voor het ordenen van functie/kwaliteiten van de ondergrond (www.ruimtexmilieu.nl) en wordt steeds vaker gebruikt bij het opstellen van bodemvisies.

zoom in op ondergronkwaliteiten